Bu yazı Boğaziçi Üniversitesi Yapı Kulubü Civil Bülten 2017, sayı 3’ten alınmıştır.
Ülkemizde yaklaşık olarak 50 yıldır süren tartışma ve çalışmalardan sonra nihayet 2015 yılında ülkemizdeki ilk nükleer enerji santrali olması planlanan Mersin Akkuyu Nükleer Güç Santrali’nin temel atma töreni yapıldı. Mersin’in Gülnar ilçesinde kurulacak olan 4800 MW kapasiteli santral her biri 1200 MW güçteki 4 reaktörden oluşacak. İlk reaktörün 2019 yılında, diğer reaktörlerin de birer yıl arayla devreye girerek 2022 yılında santralin tam kapasite üretime geçmesi planlanıyor. Santralin tam kapasite çalışmaya başlayacağı 2022 yılında Türkiye’nin toplam elektrik enerjisi ihtiyacının %9,2’si karşılaması planlanıyor.
Teknik Detaylar
Proje ile alakalı teknik detaylara geçecek olursak; Akkuyu Nükleer Güç Santrali’nde Rusya’ya ait 3. nesil VVER1200 (AES-2006) reaktör tasarımı kullanılacak. Bulgaristan, Finlandiya, Çin ve Hindistan tarafından kullanımda olan VVER 1000 (AES-91) mimarisi üzerine geliştirilmiş olan bu reaktör tipi, en yeni nükleer güvenlik ve radyasyon sızdırma tedbirlerinin yanı sıra 60 seneye kadar uzatılmış bir reaktör ömrü sunuyor. VVER tipi reaktörlerin diğer basınçlı su reaktörlerinden en önemli farkları arasında yatay buhar üreteçleri ve hekzagonal örgü biçiminde yerleştirilmiş yakıt çubuğu tasarımları gösteriliyor. Kullanım ömrü dolduğunda reaktörün ısıl verimi sadece %90 kapasiteye iniyor. Reaktör tesisleri; çift koruyucu zırhlı (reaktör kalbi koruma kabı), modern aktif ve pasif güvenlik tedbirleri ile donatılacak şekilde planda yer alıyor.
Yap-İşlet-Devret modelinin kullanıldığı Akkuyu Nükleer Güç Santrali’nin mevcut proje üstlenicisi Atomstroyexport, Rus firma ROSATOM’a bağlı Atomenergoprom’un alt şirketi. ROSATOM dünya sıralamasında nükleer santral inşa etme hızında birinci, uranyum maden rezervinde ikinci, uranyum üretiminde beşinci, nükleer enerji üretiminde ise dördüncü sırada. Aynı zamanda, dünyanın uranyum zenginleştirmesinin %40’ını ve nükleer yakıt piyasasının %17’sini elinde tutan firma Akkuyu Nükleer Güç Santrali ile ilgili 4 aşamalı bir plan hazırlanmış. 1. aşama olan hazırlık aşaması; Akkuyu NGS Elektrik Üretim Anonim Şirketi’nin kurulması, AKKUYU NGS inşaatı için proje şirketine arazi tahsisinin gerçekleştirilmesi, Akkuyu Nükleer Güç Santrali tesisi için tüm gerekli lisans ve izinlerin alınması ve inşaat için ön hazırlık çalışmalarının yapılması adımlarını içeriyor. Bu aşamaları santralin inşası, santralin işletilmesi ve teknik destek verilmesi ve son olarak da santralin işletmeden çıkarılması aşamaları takip edecek.
Yeni Bir Dönemin Başlangıcı
1956 yılında Atom Enerjisi Komisyonu’nun kurulmasıyla başlayan, 1962’de Çekmece Nükleer Araştırma ve Eğitim Merkezi’nce 1MW gücünde TR-1 adında “havuz” tipi bir deney reaktörü işletmeye alınmasıyla devam eden, takip eden süreçte kurulan değişik hükümetler tarafından ihaleleri yapılan; fakat gerek darbeler, gerekse finansman sorunlarından dolayı sonuçlandırılamayan ülkemizdeki nükleer enerji santrali çalışmaları bu mevcut projeyle başarıya ulaşacak gibi görünüyor. Başbakanlık Atom Enerjisi Komisyonu tarafından Akkuyu Sahası için ilk defa yer lisansının 1976 yılında verilmiş olması bizlere geçirilen sancılı süreçler hakkında bir fikir verebilir. Şu an için başarıyla ilerliyor gibi görünen projenin sonu umuyoruz ki Türkiye’nin geçmiş nükleer çalışmaları gibi ucu açık kalmaz ve ülkemiz için “yeni bir dönemin başlangıcı” olarak lanse edilen bu proje gerçekten de amacına başarıyla ulaşır.
-Cenk Alp Sezgin
Eğer yazımızı beğendiyseniz ve sektörle ilgili daha fazla güncel bilgiye ulaşmak için sitemiz alt başlıklarından “Güncel” alt başlığına göz atabilirsiniz.
