PAYLAŞ

Antarktika, Dünya’nın güney kutbunda bulunan buzullardan, fosilleşmiş yapı ve kara parçalarından oluşan bir kıtadır. Coğrafik konum ve iklim şartları sonucunda bu kıtaya sıra dışı tasarıma sahip yapılar inşa etmek imkansız gibiydi. Ancak, evrenin tarihini, canlıların yaşamsal faaliyetlerini ve gök bilimi açısından birçok noktayı aydınlatacak araştırmaların yapılmasına olanak sağlayan kıtadır. Bu yüzden Amundsen-Scott güney kutup projesi(Antarktika Araştırma Merkezi Projesi), yüksek teknoloji ile her hava ortamına uygun şekilde inşaatı tamamlanmıştır.

Bilim Üslerinin Kurulmasının Amacı

Bilim adamları, Antarktika Kıtası’nın doğal ortamının araştırılması, buzulların ve canlıların incelenmesine kısa sürede olanak sağlaması amacıyla bilim üssü kurulmuştur. Üstelik kıtanın yasaları gereği herhangi bir örnek incelemesinde kendi ülkesindeki laboratuvarlarında araştırmalar için birçok şartları yerine getirmek durumundaydı. Burada bulunan üs ile bilim adamları canlıların doğal yaşamına engel olmadan çalışmalarını yürütübilecektiler. Astronomlar için ise Dünya’nın ekseni üzerindeki konumu ve saf görünüme sahip atmosferi sayesinde kusursuz bir gök gözlemi yapmalarına olanak sağlar. Ayrıca, fizikçiler için ise yıllardır çözünmeyen buz parçalarının atomaltı parçacıklarının incelenmesini kolaylaştırmaktadır. Derin buzulları sıcak su sondajı ile saatte 12 m ilerleyerek hassas ölçüm yapılabilmektedir.

Yeni Bir İstasyon Kurulmasının Nedeni

Antarktika’ya senede ortalama olarak 28 cm kar düşmektedir.1956 yılında adaya ilk uçak inmesiyle bilim insanları ve mühendisler o tarihte kalıcı bir üs kurmayı başarıyorlar. Fakat, yağan şiddetli karların erimemesi sebebiyle üsler karların altında kalarak çalışmaların yapılmasına engel olmuştur. 1960 sonlarına doğru ise planlanan o zamanki teknoloji ve mühendisliğiyle alüminyumdan jeodezik görünümlü bir merkez inşa ediliyor. İklim şartları ile yaz ve kış dönemi olan kıtada karların kış döneminde birikmesi sebebiyle bilim adamları için yetersiz gelmeye başlıyor. Bu yüzden modern bilim üssüne ihtiyaç duyulduğundan yeni projesi ABD Ulusal Bilim Vakfı tarafından 8 yılda tamamlanabilmiştir.

İklim Şartları ve Malzeme Taşınımı

Dünya’da en düşük sıcaklığa sahip kıtada insanoğlunun zorlu hava şartlarına uygun ve donanımlı ekipmanla çalışmaları gerekmektedir. İnşaat malzemeleri ve ağır makinelerin taşınımını 19 km mesafeden 11 milyon kg ağırlığındaki malzemeler Amerika’dan McMurda limanına yük gemileriyle getirilirken oradan üsse ise askeri uçak ile hava taşımacılığı yapılarak inşaata başlanmıştır. Yüzlerce işçi Antarktika’da sadece yaz döneminde 110 günlük bir sürede parça parça inşaatı bitirebilmişlerdir. Böylece, aylarca süren kıtadaki kış mevsiminde dış cephe çalışması durdurulmuştur. Üstelik,  inşaat alanına en yakın şehir merkezi 1600 km uzaklıkta olduğu için makinelerin motorlarının donması uçakların yakıt ve hidrolik sıvılarının donması projenin zamanında bitmesinde engel olabilmekteydi. Bu yüzden buharlı ısıtma sistemi ve kargolamanın  hassas derecede yapılması gözlemlenmişti.

Güney Kutbu İstasyonunun Tasarımı

Bilim merkezinde 150 kişi civarında araştırmacının barınabileceği, binanın kendine ait güç istasyonu ve yakıt tankı bulunmaktaydı. Çevresinde ise 3 km alana gelişmiş tesisler ve laboratuvarlar, su damıtım istasyonu, ilkim araştırma tesisi, gelişmiş teknoloji ile yapılmış radyo dalga teleskobu ve hareket sonda tesisi bulunuyordu. Modern bilim istasyonunu ise 4m yüksekliğe kurarak özel tasarım çelik sütunlarla inşa edilmiştir. Sütunların uçak kanat tasarımı ile binanın altından geçen rüzgarın hızını arttırarak kar birikimini engellemeyi amaçladılar. Ayrıca sütunların hidrolik sistemle 2 defa 4m-4m yükselmesi sağlanarak zemin katın kar birikintisinden uzaklaştırılması hedeflenmiştir. Bu sayede araştırma merkezi 30-40 yıl kadar hizmet verebilecekti. Hava şartlarının ağır olması sebebiyle bilim insanlarına uygun ortam sağlamak için tavan, çatı ve duvarlara ısı geçirmeyen yün tabakasıyla kaplı kontrplaklarla binanın yalıtım yapılmıştır. İç ısıtmada ise jeneratör kullanılarak -30℃ derecede gelişmiş teknolojiyle inşa edilmiştir. 6 yılda 6000 m2 alanda 113 bin kg çelik ve 250 adet paneller ile 22.900 iş saatinde proje bitirilmiştir.

Güney kutup araştırma merkezinin izole sistemi sayesinde enerji tüketiminin minimum seviyeye inmesini sağlamıştır. Ayrıca binanın denetlenmesinde, proje tasarım ekibiyle 1. öncelikli problemlerin belirlenerek çözülmesi öngörülmüştür. Yapılan araştırmalarda ısı çıkışı elektrik arızaları ve temel kazıklardaki sorunlar gözlemlenerek 7 gün gibi kısa bir sürede çözülerek mimarı ve teknolojinin sınırlarını zorlayan araştırma merkezi ortaya çıkmıştır.

Kaynakça:

https://www.timeturk.com/tr/2008/11/17/guney-kutbu-nda-gizemli-istasyon.html

https://tr.wikipedia.org/wiki/Amundsen-Scott_G%C3%BCney_Kutbu_%C4%B0stasyonu

BİR CEVAP BIRAK

Lütfen yorumunuzu giriniz
Lütfen isminizi buraya giriniz