PAYLAŞ
George Washington Bridge

Asma Köprülerin Tarihçesi

Yüzyıllar boyunca ulaşım insanoğlunun en temel problemlerindendir. Köprüler, geçitler, yollar vb. birçok ulaşım yolu bu problemlerin çözümü olarak ortaya çıkmıştır. Taş temelsiz köprü ihtiyacı da ilk olarak derin vadi yataklarını ve su yollarını geçebilmek için düşünülmüş yıllar içinde de gelişerek asma köprüler olarak hayatımıza girmiştir. İlk çağ insanı asma ağacı ile bambu gibi bitkileri kalın iplerle bağlayarak asma köprü benzeri yapılar oluşturmuştur. Kaynaklarda somut delilleri ile bulunun ilk asma köprü benzeri yapı M.S. 300’lü yıllarda İndüs nehri üzerinde keşfedilen köprüdür. Batı dünyasının ilk asma köprüsü ise İngiltere’de inşa edilmiş 23 metre uzunluğunda olan Wyncb Köprüsü’dür.

Asma Köprülerin Gelişimi

Asma köprülerin gelişiminde en büyük etken şüphesiz çeliğin üretimi ve kullanımıdır. El ile yapılan ip halatlar, bambu ağaçlarını zamanla aşındırdığı için eski çağlardaki köprülerde süreklilik sağlanamıyordu. 18. yüzyılın sonlarında Sir Humphrey Davy’ in geliştirdiği yöntemlerle demir kaynağı ile yapılar yapılmaya başlanmış ve asma köprüler için de kullanılmak üzere kalın çelik çubuklar tasarlanmaya başlanmıştır. 1834 yılında Alman asıllı Dr. Albert tarafından geliştirilen çelik kablolar taşıyıcı sistem elemanı olarak kullanılmaya başlanmıştır. 1841’de ise John Roebling’in geliştirmiş olduğu kablo sarma yöntemi ile kablolar çok daha uzun ve daha sağlam şekilde imal edilmeye başlanmıştır.

Asma Köprülerin Avantajları ve Dezavantajları

1800’lü yıllardan sonra asma köprünün popülaritesi giderek artmıştır. Çünkü diğer köprü türlerine göre avantajlı yanları vardır. Asma köprüler daha uzun aralıklarla yapılabilirler bu da daha az malzeme daha az maliyet anlamına gelir. İnşaat sırasında aşağıdan erişim gerektirmediğinden aşağıda ne olduğu önemli değildir. Bununla beraber asma köprü inşaatlarında uzun araçları yerleştirmek, şerit eklemek daha az masraflıdır. Hepsine karşın dezavantajları da vardır. Demir yolu döşemesi çok daha zahmetli ve masraflıdır. Rüzgar gücü, gelgit mesafesi, gelgit hızı ve sıklığı gibi çevresel faktörler hesaplanmalı buna bağlı olarak çok sert ve sağlam ürünler ile köprü inşa edilmelidir.

Asma Köprüler Çalışma Prensibi

Asma köprülerde 2 adet ana taşıyıcı ayak bulunur. Bunlar aynı zamanda köprü üstünde kule şeklinde uzanır ve çelik halatları kelepçeler yardımıyla taşırlar. Kuleler genelde çelik veya betonarme olarak yapılır. Rüzgar etkisini azaltmak için aerodinamik biçimli veya deprem etkisini azaltmak için özel şekillerde kuleler yapılabilir. Kulelerin dışında ankraj sistemi bulunur ve bu ankrajlar kabloları dışarı ve aşağı çekerler. Askı kabloları da tabliyedeki yükü ana kabloya aktarır. Ankrajlar kaya gibi sağlam zeminlere bağlanır aksi takdirde köprü çökme riski ile karşı karşıya kalır. Ankrajlar çevresindeki kayanın direncine göre çekme kuvveti karşılar. Bu çekme kuvveti açıklığı 900 metreden fazla olan köprülerde 10000 tonu geçebilmektedir.

Tabliye dediğimiz kısım ise yolun geçtiği kısımdır. Asma köprülerde elverişsiz ortam şartlarından dolayı önce kuleler inşa edilir. Daha sonra tabliyeler inşa edilir, gezici vinçlerle önce ana kablolara daha sonra birbirlerine bağlanır. Tabliyeler arası kot farkı minimize edilmelidir aksi takdirde bu fark sistemlerde büyük açıklara neden olabilir.

3.köprü son durum 2015

Ana taşıyıcı sistemi oluşturan diğer bir eleman ise kablo ve zincirlerdir. Bu elemanlar her zaman çekme altında olacağından burkulma yapmaz yani rijitlikleri önemli değildir. Bununla birlikte kabloların esnekliğinden kaynaklı, yük yoğunlaşmaları altında çökmeler meydana gelebilir. Bu çökmeyi ortadan kaldırmak ve trafik yükünü yaymak için köprü gövdesi çoğunlukla bir çeşit peşkirci kafes ya da kirişle birleştirilir. Günümüzde bilindiği üzere köprülerde demiryolları da kullanılmaktadır. Bunun sebep olduğu çökmeleri aşmak içinse kafes kirişler kalın ve ağır olmak zorundadır.

Kaynakça

https://www.britannica.com

http://www.historyofbridges.com

http://www.imo.org.tr/

Eğer yazımızı beğendiyseniz ve sektörle ilgili daha fazla teknik bilgiye ulaşmak istiyorsanız sitemiz alt başlıklarından “Teknik” alt başlığını inceleyebilirsiniz.

BİR CEVAP BIRAK

Lütfen yorumunuzu giriniz
Lütfen isminizi buraya giriniz