PAYLAŞ

Bu soru inşaat sektöründe özellikle son zamanlarda üzerinde  düşünülen sorulardan biridir. Belki dergilerden veya internet sitelerinden gözünüze çarpmış olabilir.Özellikle de haberlerden görmeniz daha muhtemel. Peki neden böyle bir soruyla karşı karşıyayız?Çimentosuz beton üretiminden bahsetmeden önce biraz çimentodan bahsedersem daha açıklayıcı olacağını düşünüyorum.

ÇİMENTO NEDİR?

Günümüzde beton malzemeleri denilince akla ilk çimento geliyordur sanırım. Çimento basit olarak; beton karışımında bağlayıcı olarak kullanılan ve kullanım amaçlarına göre farklı türleri olan ince bir malzemedir. En yaygın kullanılan çimento Portland çimentosudur.Üretiminin kolay olması,sıcaklık ve kimyasallara dirençli olması ve çok bakım gerektirmemesi sebebiyle çimentolu beton en çok kullanılan yapı malzemesidir. Çimentodan kısaca bahsettikten sonra neden çimentodan başka bağlayıcı arayışına girildiğinden bahsedelim.

NEDEN ÇİMENTOSUZ BETON ÜRETİLMEYE ÇALIŞILIYOR?

Sorun şu ki çimento bu kadar çok kullanılıp üretilirken bazı ekolojik sorunları da beraberinde getiriyor. Geçmişte mühendislik uygulamalarında  ilk olarak güvenlik sonra maliyet göz önüne alınırdı. Kaynakları tükenen bir dünyayı göz önüne aldığımızda sürdürülebilirlik ve çevrecilik kriterlerinin de diğer ilkeler kadar önemli olduğu hatta ilk olarak düşünülmesi gerektiği yönünde tartışmalar başladı. Bu nedenle başta akademisyenler olmak üzere araştırmacılar  çimentonun yerini alacak daha çevreci bir bağlayıcı bulma araştırmaları yapmaya başladılar. Peki neden çimentosuz beton üretilmeye çalışılıyor? Neden uzun yıllardır kullanılan çimentodan farklı bir bağlayıcı bulma arayışı başladı?

Herkesin bildiğini üzere çimento fabrika üretimi bir malzemedir ve fabrikasyon üretimlerde birçok zararlı gaz ortaya çıktığı bilinir. Bu gazların en zararlı olanlarından birisi de karbondioksittir(CO2). Ülkemiz açısından bakarsak son yıllarda yapılan istatistik ve çalışmalar sonucu çimento üretiminin yıllık CO2(e) emisyonunun %10’undan sorumlu olduğu yazılmaktadır. TÜİK tarafından yayınlanan “Sera Gazı Emisyon Envanteri” bu konuda hakkında daha güncel veriler vermektedir. 13 Nisan 2018’de paylaşılan  verilere göre Türkiye’nin 2016 yılı toplam sera gazı emisyon miktarının 1990 yılına göre %135,4’lük bir artış gösterdiğini ve  toplam 496,1 Mt CO2 eşdeğere yakın bir değer olduğunu görüyoruz. Sektör için bu kadar önemli olan bir malzemenin bu kadar CO2 açığa çıkarmasının ekoloji ve sürdürülebilirliği olumsuz etkilediği ve sera etkisini artırıp küresel ısınmaya sebep olduğu göz önüne alındığında, çimentodan farklı ve çevreci bir bağlayıcı arayışı kaçınılmaz oldu.

ÇİMENTOSUZ BETON ÜRETİMİ MÜMKÜN MÜDÜR?

Yapılan araştırma ve deneylere bakarsak  cevabın ‘’EVET’’ olduğunu görüyoruz. Ancak  üretilen betonların Portland çimentosu betonu olduğunu söylersek yanlış olur. Çünkü; bu betonun mekanik özellikleri, çevresel etkilere karşı direnci, yangına karşı direnci farklı olacaktır.

Çimentosuz beton üretimi için Portland çimentosunun yerine genel olarak uçucu kül veya aktive edilmiş yüksek fırın cürufu, plastik atıklar kullanılır. Peki bu malzemeleri temin ve maliyet açısından sırayla incelersek:

 1 –UÇUCU KÜL: Bir puzolan(mineral katkı) ürün olan uçucu külün yıllık üretimi 15 milyon ton civarındadır. Bu miktarın tamamı kullanabilecek nitelikte değildir. Ayrıca, bu malzemenin temini çimentodan daha zahmetlidir. Tek başına bağlayıcı özelliği olmayan uçucu külün  alkalilerle veya farklı bir yöntemle aktive edilmesi gerekir ve bu işlem ciddi bir maliyet getirmektedir.
 2 –YÜKSEK FIRIN CÜRUFU :Beton üretiminine uygun olan nitelikteki yüksek fırın cürufunun yıllık üretimi 2-3 milyon ton civarındadır. Uçucu kül gibi aktive edilmesi gerektiği için  maliyeti yüksek bir malzemedir.
3 –PLASTİK ATIKLAR : Yılda  150-200 bin ton civarında plastik atık işlenerek geri dönüştürülüyor. Bu maalesef ki gereken  beton üretimi için çok düşüktür. Malzeme olarak değerlendirirsek plastik kullanılarak yapılan betonun yangına karşı direnci ve insan sağlığına etkilerinin araştırılması gerekir.

Görünen o ki Portland çimentosu  uzun yıllar sektörde kullanılmaya devam edecektir. Şuan için çimentosuz beton kullanımı bir araştırma konusundan ibaret. Belki de çimentoyu tamamen kaldırmak yerine miktarını azaltıp farklı malzemelerle desteklemek daha etkili olacaktır. Eminim ki araştırmalar devam ettikçe alternatifler artacaktır. Sonuçta bilim birikerek ilerlemektedir.

Sismik İzolasyon

Beton Yüzeyindeki Sorunlar: Kabarma

 

 

 

BİR CEVAP BIRAK

Lütfen yorumunuzu giriniz
Lütfen isminizi buraya giriniz