PAYLAŞ

“Buradan itibaren, aklınıza kazınan anılarıyla çölü arkanızda bırakıyorsunuz. Ulusal Katar Müzesi, bir kültürün sesini, modernliğin mesajını ve çölün denize ulaştığı noktadaki metamorfoz ve güzelliği yansıtacak.” 

Iwan Baan

 

Modernlik ve geleneksellik bir yapıda nasıl dengelenir?

İmzası Jean Nouvel’e ait olan yapının inşası 18 yıl sürmüş ve 2019 yılında tamamlanmıştır. Sahil boyunca 52,167 m²’lik alana yerleşmiştir. Dört yıldızlı sürdürülebilirlik derecelendirmesi alan, NmoQ’nun hem de LEED sertifikasını alan ilk müzesi olma özelliğine sahiptir.

Katar geleneklerine önem verirken aynı zamanda geleceğe ve modernliğe karşı iyi bir vizyona sahip ülke. Ulusal Katar müzesi, Katar’ın derin tarihinin, geleneğinin ve gelecek öngörüsünün başarılı bir şekilde kesiştiği bu vizyonunu yansıtan bir yapıdır. Böylece uluslararası ziyaretçileriyle hızlı değişim ve modernleşme hakkında diyalog kurarken Katar’ın geleneklerini ve kültürünü somutlaştırır. Bundan dolayıdır ki fütüristik formuyla Katar’ın ikonik yapısı olmayı başarmıştır.

Modern, dinamik, gelenekselliğini de koruyan yapısını ifade etmek için çöl gülünün formundan ilham alınıyor. Çöl gülü taşının geometrisini uyandırmak için birbirine geçmiş farklı çaptaki eğimli diskler kullanılmıştır. Bu diskler aynı zamanda Şeyh Abdullah Bin Jassim Al Thani’nin tarihi sarayını modernist bakış açısıyla çevreler. Ülkenin kültürel bölünmeleri keskin eğriler ve değişen açılarla çöl gülünden esinlenerek ortaya konuyor. Yüksek performanslı cam elyaf takviyeli kum rengindeki beton kaplaması ile çöl ortamına uyum sağlayarak topraktan büyüyormuş havası verir.

Mimari özellikleri

Müzenin mimarisi çöl gülü taşının bıçağa benzer yapraklarını strüktüre taşıyarak çölün betonlaşma ve kristalleşme gizemlerini tecrübe edilebilir kılıyor. Cam fiber takviyeli beton ve çelik malzemeden oluşturulan disklerin kesişim noktaları düzensiz boşluklar oluşturuyor.

Ziyaretçilerini geometrik düzlemler arasındaki bu düzensiz boşlukları işgal eden bir dizi boyunca yönlendirerek eliptik bir kurgu yaratıyor. Yapısını oluşturan ağır diskler güneş kremi gibi davranarak bir çeşit yastıklı bariyer oluşturur. Güneş doğudan ve batıdan çarptığında diskler uzun koruyucu gölgeler oluşturur. Bu gölgeler açık hava etkinlikleri, performanslar, tiyatro oyunları, sergilere bağlı etkinliklerin gerçekleşeceği alanları da tanımlar.

Binanın çok fazla açıklığı olmadığından iç mekanlar ekonomik bir şekilde klimalı. Farklı hacimlerde yürürken mimari açıdan karşınıza neyin geleceğini bilemezsiniz. Örneğin kendinizi eğik bir disk ile oldukça yüksek bir yerden çok daha düşük bir kavşağa sahip olan alanda bulabilirsiniz. Binanın mimarisi, iç mekanda da hissedilebilir kılınmıştır.

Çöl gülü taşı

Çölde hızla buharlaşan suyun mineralleri kristalleşip çöl kumu ile birleşiyor. Çöldeki tuz katmanları birleşir ve rüzgarla zamanla aşınması sonucu oluşur. Bir çöl gülü taşının oluşması milyonlarca yıl sürebilmektedir. Bu süre toprağın mineral miktarına göre değişiklik gösterir.

Jean Nouvel kimdir?

Jean Nouvel, 1945 yılında doğmuş Fransız bir mimardır. Yeni bir üslup yaratmak için modernizmin ve postmodernizmin estetiğini kullanmıştır. Cesur ve yenilikçi projelere imza atmıştır.

Çevresiyle uyumlu binalar tasarlamayı ilke edinmiş bazen de bu ilkenin dışında bir yol izleyerek inşa edilen yerdeki manzarayı değiştirmeyi başarmıştır. Tasarımlarında geleneksel ve geleneksel olmayan biçimleri ustaca bir araya getirmiştir. Pritzker Mimarlık Ödülü ve Ağa Han Mimarlık Ödülü almıştır.

 

Müzede neler oluyor?

Müzeyi oluşturan 11 galeri merkezi bir avlu etrafında 3 temaya göre düzenlenmiştir: Katar bölgesinin tarihi, Katar’ın sosyal ve kültürel tarihi ve Katar’ın 18.yy’dan günümüze kadarki tarihi. Bu müze ziyaretçilerine başka bir yerde izleyemeyecekleri filmler sunuyor. Müzeye özel olarak yapılmış bu filmler duvarların şekline ve ölçeğine göre biçimlenmiştir. Filmler Katar topraklarının ve tarihinin, geçmişten günümüze kadarki değişimini tercüme etmektedir.

Müzede sergilenen eserlerle tarihteki çelişkiler uyandırılmaya çalışılmıştır. Bunun yanı sıra yapı 8 bin metrekarelik sürekli sergi alanı, 2 bin metrekarelik geçici sergi alanı, 220 kişilik bir  oditoryum, 70 kişilik yemek ve TV stüdyosu, iki kafe, bir restoran ve müze mağazası gibi alanları barındırıyor. Okul grupları ve özel misafirler için ayrı tesisler de bulunuyor.

Şaşırtıcı derecede karmaşık ve şiirsel olarak bulunan Ulusal Katar Müzesi mimarisi çölün sessiz ve ebedi boyutunu, modernliğin ruhunu ve sarsılmaz görünenleri sarsarak cesur ve yenilikçi bir tavırla var olmuştur.

“…Doha’nın 1950-1960’lı yıllara ait fotoğraflarına bakıp bugünle karşılaştırınca, dünyanın bu kısmının ne kadar fazla değiştiğini anlamak mümkün. Burası küçük bir köyden bir başkent haline gelmiş. Öyleyse bu ülkenin değişen kimliğine tanıklık etme, onu tanımlama ve hakkında konuşma arzusundan daha doğal ne olabilir? Ve bu tanımlama sürecine, ülkenin fiziksel, beşeri ve ekonomik coğrafyasını, tarihi ile birlikte ilişkilendirecek olan bir Katar Ulusal Müzesi’e somut bir ifade vermekten daha mantıklı ne olabilir? Bu rolü yerine getirmek için sembolik olarak bir yer belirlendi: Doha’daki Al Thani ailesinin beşiği; Bu yirminci yüzyıl macerasının başladığı mütevazı, asil ve sade bir saray…” Jean Nouvel.

Fatma Nur Demirtaş

KAYNAKÇA

https://www.britannica.com

http://www.jeannouvel.com

http://artlog.art50.net

https://www.arkitektuel.com

http://www.travelguideio.com

 

 

BİR CEVAP BIRAK

Lütfen yorumunuzu giriniz
Lütfen isminizi buraya giriniz