EPS (EXPANDED POLYSTYREN FOAM),genleştirilmiş polistiren, sert köpük olarak geçmektedir. Petrolden elde edilir, köpük halinde bulunur. Genellikle beyaz renklidir, termoplastik bir malzemedir.
EPS NASIL ELDE EDİLİR?
EPS imalatında, ilk olarak pentan gazı ile tanecikler şişirilir ardından taneciklerin birbirine kaynaştırılması sonucu elde edilir. Pentan organik madde olduğundan üretim sırasında çok kısa bir sürede hava ile yer değiştirir. Açığa çıkan pentan gazı havadaki CO2 ve su buharına (H2O) dönüşür. Bu sayede kapalı gözenekli hava içerisinde durgun hava hapsolur. Malzemenin %98 ‘i hareketsiz havadır; malzemenin %2 ‘si ise POLİSTİRENDİR.
EPS YAPIM AŞAMALARI NELERDİR?
Başlangıçta küçük taneler halinde elde edildikten sonra şişirme işlemine tabi tutulur. Daha sonra malzemenin istenilen yoğunluğa gelmesi için pentan gazı hava ile yer değiştirir. Ardından malzemenin kaynaşması için silolarda dinlendirilir ve özel bir kalıp ile birlikte su buharı yardımıyla birbirine kaynaştırılır. Bu kaynaşma sonucu çok sayıda çokgenlerin oluştuğu bir yapı meydana gelir. Sonuç olarak malzeme istenilen amaca uygun tasarlanır (ısı yalıtımı ,ses yalıtımı vb.).
Bu yazdıklarımı özetleyecek olursak ;
- Küçük taneler halinde elde edilir.
- Şişirmeye tabi tutulur.
- Pentan gazı hava ile yer değiştirir.
- Silolarda dinlendirilir.
- Su buharı yardımıyla birbirine kaynaştırılır.
EPS MADDESİNİN ÖZELLİKLERİ
EPS hem ekonomik hem çevre dostu bir malzemedir. Aynı zamanda iyi bir ısı yalıtım elemanıdır. Bu ısı yalıtımın iyi olmasının sebebi durgun hava sayesindedir. Ayrıca EPS %100 geri dönüşümlü bir malzemedir. Atmosfere ve ozon tabakasına zarar vermediğinden çevre dostudur.
Çok hafif bir malzemedir taşınması diğer malzemelere göre daha kolaydır. Koruma amaçlı ambalajlarda ürünün hasar görmesini engellemek için kullanılır. Kalınlığında azalma görülmez mekanik özellikleri değişmez, ısı iletkenliği zamanla artmaz.
EPS MADDESİNE GÜNLÜK HAYATTAN ÖRNEKLER
- Soğuk hava depolarının yalıtımı
- Soğuk bölgelerdeki karayolu yapımı
- Zemin takviyesi için
Gemideki can simidi ve can yeleği yapımında vb. birçok alanda kullanımını görmekteyiz.
EPS’Yİ DİĞER FOSİL YAKITLARLA KIYASLAYALIM
Etrafımızdaki taşıtlardan ve fabrikalardan havaya salınan karbondioksit(CO2) ve kükürtdioksit(SO2) gibi gazların iklime olumsuz etkide bulunduğunu biliyoruz. Bu olumsuz etkileri EPS ısı yalıtım levhaları ile ısı yalıtım neticesiyle minimuma indirebiliriz. Şimdi bu iki durumu bir tartıya koyacağız;
Bu ısı yalıtım levhası yüksek enerji tasarrufu sağlar. CO emisyonunun ve diğer zararlı gazların emisyonlarının azaltılmasını sağlayarak hava kirliliğini önler. Gündemden düşmeyen küreselleşme dediğimiz ya da hava sıcaklığında görülen artışlar kontrol altına alınabilir.
EPS maddesinin bir petrol türevi ürün olduğunu biliyoruz ancak bu petrol dediğimiz kaynaktan çok az miktar kullanılmaktadır. Yukarıda belirttiğim gibi ham madde olarak %98 hava kullanılırken yalnızca %2 oranında plastik olan polistiren kullanılmaktadır.
Dünyada tüketilen petrolün sadece % 0,1 i yani binde biri olarak kullanılmaktadır. Oysaki trafikte yakıt olarak kullanılan petrolün oranı %60 gibi yüksek değerleri bulmaktadır.
EMRE KOÇ
Dokuz Eylül Üniversitesi İnşaat Mühendisliği
Teknik alanda daha fazla yazı okumak için tıklayınız.
KAYNAKLAR
