Son söz ışığın…
Işık mekan kavramını farklı bir boyuta taşır ve yaşam algısını etkiler. Vazgeçilmez aksesuarlarıyla, dekorasyonun ve mobilyaların tamamlayıcısı olan aydınlatma objeleri, mekandaki incelikleri ortaya çıkarmaya yardımcı olur ve algımızı doğru bir şekilde yönetir. Ortamın atmosferinin nasıl olacağına dair son sözü ışık söyler. Doğru ışık kullanımı ile istenilen atmosfer yakalanabilir ve hatta gün içindeki faaliyetlere göre ışık senaryoları oluşturulabilir. Aynı zamanda göz sağlığınızı korur ve görme yeteneğinizi arttırır. Tasarlanılmış bir iç mekanın yüzeylerinin boyutsal ve dokusal boyutlarını renk uyumlarını ve atmosferini doğru algılatmak gerekir. Aksi takdirde seçilen renkler ve tasarım okunamaz hale gelebilir. Yanlış yapılan ışıklandırmalar ortamda kamaşmalar ve gölgeler oluşturarak baş ağrısına,dikkat dağınıklığına ve halsizliğe sebep olabilir. Doğru aydınlatma, beklentilere cevap vermeli, insan hayatını kolaylaştırmalıdır.
Aydınlatmayla atmosferi değiştir
Yaşadığınız alanda hiçbir şeyi değiştiremiyorsanız, doğru seçtiğiniz aydınlatmaları doğru yerlere yerleştirerek atmosferi değiştirebilirsiniz. Soğuk tonlu bir alanı, daha sıcak bir alana, monoton ruhlu bir alanı daha canlı bir alana dönüştürmeniz mümkün. Dolayısıyla mekandaki renkleri ve dokuları algılatmak yerine, algı değişikliğine gidebilirsiniz. Bu da tasarımın bir parçası haline gelebilir.
Doğru aydınlatma nasıl olmalıdır?
-Doğru bir aydınlatma için mekanın kaldırabileceği ışık hesaplanmalıdır.
-Işık yansımalarla ile çoğalır. Bu yansımalar kontrol edilmelidir.
-Işık sabit olmalı, titreşim yapmamalıdır.
-Işık kaynağının direkt olarak gözümüze gelmesini engelleyecek difüzör kullanılmalıdır.
-Çevresel aydınlatmalarla yüksek kontrastın önüne geçilmelidir.
-Işığın yönü ve açısı kamaşma ve gölge yapmayacak şekilde yerleştirilmelidir.
İç mekanlarda aydınlatma nasıl kullanılmalıdır?
Mutfak
sıcaklığın ve nemin olduğu bir alandır dolayısıyla çıplak ampuller kullanmak doğru bir tercih değildir. Tezgah bölümünü iyi aydınlatan ısıya dayanıklı aydınlatma tercih edilmeli, gölge yapmayacak şekilde yerleştirilmelidir. Tezgah üstü aydınlatma gölge oluşumunu engelleyecektir. Mutfağı tek bir ışık kaynağı ile aydınlatmak yeterli değildir. Dört farklı ışık çeşidinin karışımıyla aydınlanmalıdır; görev aydınlatması, ortam aydınlatması, vurgu aydınlatması ve dekoratif aydınlatma.Tezgah yada dolap altına sarı tonlu led lamba konulabilir, yemek masası için sarkıtmalı aydınlatmalar tercih edilebilir. Aydınlatmaların boyutu, biçimi ve rengi eşyalarla da uyumlu olmalıdır.
Çalışma alanı
Çalışırken uykunuz geliyor, odaklanmakta güçlük çekiyorsanız kullandığınız ışıktan yada geliş açısından kaynaklanıyor olabilir. ışığından faydalanmak için bu alanı pencereye yakın bir yere koymakta fayda var. Güneşin masaya direk olarak vurması, pencereye dönük bilgisayarlar bir süre sonra gözleri kamaştıracaktır. Çalışma alanı gün ışığından maksimum seviyede faydalanacağınız hem de güneşin direk vurmadığı bir alana konumlanmalı, bilgisayarın yüzü pencereye bakmamalıdır.
Akşam senaryosu için genel aydınlatmalar, ilave aydınlatmalarla tamamlanmalıdır. Genel aydınlatmalar her yeri eşit miktarda aydınlatacak beyaz renkte tavan aydınlatması kullanılmalıdır. Minumum seviyede yansıma olmalıdır. Çalışma alanınıza düşen ışığı engellediğinizde detayları daha net görebiliyorsanız kamaşma vardır. Masa lambası kullanırken göz sağlığı açısından ışığın sol taraftan gelmesine dikkat edilmelidir. Gün boyunca ideal aydınlatmanın korunması için aydınlatma seviyelerini değiştirmek için kısılabilir ışıklar kullanılmalıdır.
Koridorlar
Bir eve girdiğinizde karşılaştığınız ilk alan genellikle koridordur. İlk izlenim önemli olduğundan sıcak ve samimi bir etki olmalıdır. Aynı zamanda odaları birbirine bağlarak ev içi sirkülasyonu sağlar. Koridorlarınızı apliklerle, yada yönlendiren gizli aydınlatmalar kullanarak aydınlatabilirsiniz.
Yatak odası
Yatak odaları güne başladığınız ilk alan ve sonlandırdığınız son alandır. Gözlerinizi yormayacak sıcak ve dingin renkte ışık tercih edilmelidir. Işık göze çarpmamalı, homojen yayılmalıdır. Işık yönünü zemine değil tavana çevirebilirsiniz. Kullanacağınız abajurlarla estetik ve dekoratif etki yaratabilirisniz.
Giyinme köşenizde kıyafetlerinizin rengini doğru gösterecek gün ışığı etkisi yaratan sarı tonlu ışık tercih edilmelidir. Doğru noktalardan yerleştirilerek gereksiz gölgelerin önüne geçilmelidir. Işığın ayna karşısında olmamasına dikkat edilmelidir. Dolap içi aydınlatma da tercih edilebilir.
Banyo
Banyolarda daha ferah geniş bir algı yaratmak için ışığın rahatsız etmeyecek şekilde yansıması istenilen bir durumdur. Ana aydınlatmalar tavanda kullanılır ve genelde sarı tercih edilir. Fakat ilave aydınlatmalarla da tamamlanmalıdır. İnsan geometrik olarak silindir yapıda kabul edilir. Aynanın iki yanına yerleştirilen aydınlatmalar yüzümüzde gölge yapmayacak, kendimizi daha net görmemizi sağlayacaktır.
Çocuk odası
Bebek ve çocuk odalarında ışık çok yoğun olmamalıdır. Çocuklar gelişim çağında olduklarından yanlış ışıklandırma onları daha fazla etkileyecektir. Farklı şekillerde soft renkli ışıklar tercih edilebilir. Genel aydınlatma çocukların renkleri doğru algılaması için gün ışığı tercih edilmelidir. Klasik ampüller ortamın ısısını etkilediğinden, gözü yormayan led ışıklar tercih edilmelidir. Çoklu avizeler merak duygusunu canlı tutacaktır. Spot ışıklar ise tek bir noktadan yayıldığı için dikkat dağınıklığına sebep olabilir. Tavan aydınlatması ders çalışırken de açık kalmalı, göz sadece masa lambasına maruz bırakılmamalıdır.
Salon
Salon misafirlerin ağırlandığı, evdeki insanların bir araya geldiği evin sosyal alanıdır. Kullanacağınız aydınlatma biraz da tercih ettiğiniz mobilyalarla ve oluşturmak istediğiniz tarz ile ilgilidir. Gömme spotlar, sarkıt lambalar, avizeler, asma tavan gibi çeşitler salonun tarzına göre belirlenmelidir. Belirli bir bölgeyi aydınlatmak için duvar aplikleri yada lambader kullanabilirsiniz. Lambader koltuğun hemen dibinde yada arkasında olmamalıdır. Uygun bir köşe yada boş bir alana yerleştirilmelidir.
Ağır ve klasik mobilyalarda led aydınlatma kullanmak çok doğru bir tercih olmayacaktır. Klasik tarz ortamın aydınlatmasını avizelerle çözülebilir, abajurlarla etkileyici bir atmosfer yakalanabilir.
Dağ evi tarzında olan bir alanın dokuları yoğun, ortamı sıcak olacaktır. Daha sıcak bir etki için ahşap dokulu yüzeylere sıcak tonlu ledler dolanabilir, kütük gövdeli aydınlatmalar kullanılabilir. Aydınlatmaları sarkıtabilirsiniz. Elektirikten uzaklaşmayı tercih ederek mum ve gaz lambası ile daha sıcak bir ortam yakalayabilirsiniz.
Fatma Nur Demirtaş