Engineering News Record’un (ENR) “Dünyanın En Büyük 250 Uluslararası Müteahhitleri” 2019’un açıklanmasının ardından, birçoğumuz doğal olarak inşaat şirketlerimizin dünya sıralamalarına odaklandık. Bu konuda da bazı şirketlerimiz göğüslerimizi kabarttı. Özellikle Rönesans, ”Dünyanın En Büyük 250 Uluslararası Müteahhitleri” listesinde 33. olarak ipi göğüsleyen şirketimizdi.
Sıralamalara takılmak yerine ENR’de yayınlanan bir yazının dikkat çektiği noktalara değinmek istiyorum. ENR bu yazıyı ”Global Market is Risky Business” başlığıyla yayınladı ve inşaat sektörünün global pazarının evrildiği konumu inceledi.
Yazı küresel inşaat pazarının durgunluğunu ve bu durumun birkaç yıldır devam ettiğini belirterek başlıyor. 2012 ve 2014 arasındaki parlak yıllarının ardından balonun patladığı ve uluslarası müteahhit firmaların zor durumda kalmaya başladığı belirtiliyor.
Uluslararası pazardaki belirsizliklerin, ENR Top 250 Uluslararası Müteahhitleri anketinin 2019 sonuçlarıyla da desteklendiği belirtiliyor. Bu liste, şirketleri, uluslararası ticaretteki varlığını ölçerek, kendi ülkeleri dışındaki projelerden elde edilen gelir sözleşmesine dayanarak sıralar. ENR’in Top 250 Küresel Müteahhit listesi ise projenin konumundan bağımsız olarak firmaları dünya çapındaki toplam sözleşme gelirlerine dayanarak sıralar.
Makaledeki verilere göre, En Büyük 250 Uluslararası Müteahhit 2018 yılında 2017 yılına göre gelirlerini sadece %1 arttırarak 482.40 dolardan 487.29 milyar dolara çıkarabilmiştir. Aynı zamanda firmalar, 2018’de ülkelerindeki projelerinden elde ettikleri gelirlerin, % 10 artarak 1.148 trilyon dolar olduğunu bildirdi.
İnşaat Sektöründe Ilımlı Bir Yükseliş
Yazarlar, uluslararası pazarda ılımlı bir yükseliş olsa da bu verilerin şirketlerin yaşadığı mücadeleyi yansıtmadığını belirtiyor. Bu mücadele ise dünyanın dört bir yanındaki mal sahiplerinin, iş için mücadele eden büyük müteahhitleri görmüş olması, bu çaresizliği sözleşmelerde giderek daha zor şartlar uygulayarak kullanması ve şirketlere daha fazla risk yüklemesi olarak belirtiliyor.
Bir dikkat çekici veri ise geçtiğimiz yılın gelir rakamlarının beş yıl öncesine göre %10,4 azalması ve 2017 yılına kadar istikrarlı bir şekilde düşmesi olarak gösteriliyor. Son yılda küçük bir toparlanma olmuşsa da yukarıda belirttiğim gibi mal sahiplerinin şartları ağırlaştırıp riski arttırmasıyla sektör rahatlatılamamıştır.
Bu risk değişiminin sonucu olarak da bazı büyük uluslararası firmaların yaşadığı çok ciddi sorunlar örnek olarak gösteriliyor. İngiltere’nin en büyük müteahhitlerinden biri olan Carillion’un çöküşüyle başlayan ve benzeri birçok büyük şirketin başarısızlığı piyasanın geldiği durumu anlatıyor. Bu durum sadece ada ülkesi ile sınırlı da kalmıyor. Yazıda farklı ülkelerdeki şirketlerin durumu örnek olarak gösteriliyor
Tabii ki bunu gören şirketler de bu konuda önlemler almaya başlamış durumda. Bunlara verilen çarpıcı örnekler arasında ise ABD’deki Fluor ve McDermott şirketleri var. Şirketlerin, gelen kötü verilerin ardından yönetim kurulu düzeyinde risk inceleme komiteleri kurduğu belirtiliyor. Yeni Zelanda taahhüt devi Fletcher Building’in ise önceki yıla göre 425 milyon dolar kaybettikten sonra müşteri odaklı pazarlardan ayrıldığını belirtiliyor.
Orta Doğu Hengamesi
Orta Doğu pazarı bildiğimiz gibi inşaat şirketlerinin önemsedikleri bir pazar. Özellikle ülkemizdeki firmalar da yatırımlarının çoğunu bu pazarda gerçekleştiriyor. Makalede ise Orta Doğu’dan bahsedilirken ”Orta Doğu Hengamesi” ifadesi kullanılıyor. Sebebi olarak 2015 yılı petrol fiyatlarındaki radikal düşüş gösteriliyor. Bu durum Arap ülkelerini tedbirli harcama ve yatırımlara yöneltiyor. Dolayısıyla bu tedbir de şirketleri risk almaya ve zorlu sözleşmelere imza atmaya zorluyor.
Veriler ışığında görüyoruz ki, uluslararası piyasada fırsatların yanında sektörde bir durgunluk var. Durgunlukla beraber rekabetin artması ve risklerin değişmesi, büyük oyuncuları yakın süreçte daha dikkatli adımlar atmaya yönlendirecek gibi duruyor.
Kaynakça
Yazarın diğer yazılarını görmek için tıklayınız.
