PAYLAŞ

Pritzker Mimarlık Ödülü, 1979 yılından beri  Hyatt Vakfı tarafından her sene düzenli olarak verilen bir ödüldür. Ödülün amacı; yeteneğiyle, sorumluluk bilince mimarlığa katkı sağlayan mimarları onurlandırmaktır.

Hyatt Vakfı 1979 yılında Jay A. Pritzker ve Cindy Pritzker çifti tarafından Mimarlık Ödülleri’ni vermek için kuruldu. Vakfın finansal kaynakları hala Pritzker ailesi tarafından sağlanmaktadır. Irk, milliyet, ideoloji ayrımı yapılmadan verilen ödül 100.000 Amerikan Doları ve üzerinde Latince “Firmitas, Utilitas, Venustas”, “Türkçe (Sağlamlık, İşe Yararlılık, Zariflik) yazan bir madalyadır. Bu madalya 1987 yılından itibaren verilmeye başlanmıştır. 1987 yılına kadar para ödülüne ek olarak Henry Moore tarafından tasarlanmış heykeller verilmekteydi.

Allianz Tower (2014)

Art Tower MITO (1990)

2006 ödülünü kazanan Brezilyalı mimar Paulo Mendes da Rocha’nın ödülü ilk defa Türkiye’de Dolma Bahçe Sarayı’nda bir törenle verilmiştir. Vakıf, her sene farklı bir ülkede ödül töreni düzenlenmesini amaçladıklarını belirterek 2006’da Türkiye’nin ve Dolmabahçe Sarayı’nın seçilme nedenini “Yüzyıllardır doğu ve batı kültürlerinin birleşme noktasında yer alan bu coğrafyada mimarlığa karşı farkındalığı arttırmak” olarak özetledi. 2009 yılında; Ödül Komisyonu Başkanı olan Martha Thorne, geçmişte ödülü kazanan mimarlardan ve mimarlık sektöründe tecrübeli akademisyenlerden ödüle yeni adayla göstermelerini beklediklerini bildirdi. Ayrıca ülkesinde lisanslı herhangi bir mimarın kişisel tavsiyelerini komisyona bildirebileceğini de söyledi.

Allianz Tower (2014)

Her sene yeniden oluşturulan jüri; mimarlık, iş dünyası, eğitim, basın ve kültür alanlarında tanınmış beş ile dokuz arası uzmandan oluşmaktadır. Bu üyeler ödülün sahibini o senenin ilkbaharının başında seçmektedirler. Mimarlık dünyasının “Nobel”i sayılan ve en prestijli ödül olarak görülen Pritzker Mimarlık Ödülü için bugüne kadar 47 ülkeden 500’den fazla kişi veya oluşum aday olarak gösterildi. Ödülü 2004 yılında kazanan Zaha Hadid, bu ödülü kazanan ilk kadın mimardır. Christian de Portzampare de 1994 yılında 50 yaşındayken aldığı ödül ile “ödülü kazanan en genç mimar” ünvanını almıştır.

               Ödülün Son Sahibi

2019 yılı ödülünün sahibi Japon Mimar Arata Isozaki oldu. 2019 Pritzker Ödül Töreni’nin mayıs ayında Versay Sarayı’nda yapılması planlanıyor.

Arata Isozaki

Arata Isozaki, 1931’de Japonya’nın Oita şehrinde doğmuştur. Nagazaki ve Hiroşima’ya nükleer bomba atıldığında 14 yaşında olan Isozaki o günleri şu sözlerle ifade ediyor: ““Dünyayı anlayabilecek yaşta olduğumda memleketim yandı. Kıyıya, Hiroşima’ya atom bombası atıldı, ben de sıfırın yakınında büyüdüm. Tamamen harabeye çevrilmişti ve mimari yoktu, bina yoktu, şehir bile yoktu. Beni sadece kışla ve sığınaklar sardı. Böylece ilk mimarlık deneyimim mimarlığın boşluğuydu ve insanların evlerini ve şehirlerini nasıl yeniden inşa edebileceğini düşünmeye başladım.”

Arata Isozaki 1954 yılında Tokyo Üniversitesi Mimarlık Bölümü’nden mezun oldu. Kariyerine 1987’de Pritzker Ödülü’nü almış olan Kenzo Tange’nin yanında başladı. 1963 yılında işgal sona erdiğinde, inşa süreci tam anlamıyla başladığı zamanlarda Arata Isozaki & Associates’i kurdu.

Oita Prefectural Library

1966 yılında tasarladığı Oita Prefectural Library ile dikkatleri üzerine çekmiş ve Expo 70’in baş mimarı olmuştur. Bir mimarın eserlerine baktığınızda belli çizgileri görebilirsiniz fakat Isozaki’nin eserlerinde bu çizgileri görmek oldukça zordur. Bu özelliğiyle Isozaki kendini “tek bir mimari tarzda sıkışıp kalmayı reddeden bir mimar” olarak tanımlamıştır. Yapılarında ise kendi mimari kişiliğinden çok bölgesel değerleri ve evrensel bütünlükleri ön plana çıkarır.

Ülkemizden maalesef bu ödülü kazanan daha olmadı. Belki de aramızdan biri bu ödüle layık görülür ve ülkemizi gururlandırır. Neden olmasın? Ama bunun için çok çalışmamız gerektiğinin farkına varmamız gerekiyor. Arata Isozaki örneğinde olduğu gibi. Savaştan, işgalden yeni kurtulmuş, 2 tane nükleer bomba atılmış bir ülkede mesleki hayatına atılıyor ve sayısız ödüller alıp, 88 yaşında mimarlığın Nobel’i olan Pritzker Mimarlık Ödülü ile bunları taçlandırıyor. Hiçbir şey imkansız değildir.

 

Kaynakça: https://www.pritzkerprize.com

BİR CEVAP BIRAK

Lütfen yorumunuzu giriniz
Lütfen isminizi buraya giriniz